- “кефир от фудмастер” өнімінің өндіріс технологиясын жақсартуда және қауіпсіздігін қамтамасыз етуде fmea-талдау ғылыми әдістемесінің тиімділігі
- Фармакоэкономика және клиникалық фармакологтар
- . Бірақ … заманауи фармацевтикалық технологиялар революциялық емес, инновациялық:
- . Мемлекетпен сұралатын ақпарат
- . Экономикалық бағалауды шешім қабылдау элементі ретінде пайдалану
- . Еуропадағы фармакоэкономиканың ерекшеліктері
- . Еуропадағы фармакоэкономиканың қолдануының ерекшеліктері
- . Дәрілік препараттың өмірлік циклі
- . Бүгін Қазақстанда
- . Дәрі-дәрмектерді ұтымды пайдалануды реттеу тетіктерінің болмауы пациенттердің артықшылықты санаттарына дәрі-дәрмекпен
- . Отсутствие механизмов регулирования рационального использования лекарственных средств приводит к образованию дефицита денежных
- . Лекарственные льготы населения России
- . Бүгінгі күні Ресейде шешім қабылдау саласында және ДЛО бағдарламасында және медициналық тағайындауларда емдеу схемаларын
- . Сегодня в России в области принятия решений и в программе ДЛО и во врачебных назначениях, выборе схем лечения идёт борьба
- . Фармакоэкономика – бұл…
- . Зерттеу объектілері
- . Фармакоэкономикалық зерттеулердің мақсаты
- . Медициналық араласулардың шығындар мен артықшылықтары мысалдары
- . Примеры затрат и выгод от медицинских вмешательств
- . Фармакоэкономикалық бағалау
- . ДЗ эффективтілігі мен оның бағалануы
- . Негізгі бағалау
- . Интегральды (өмір сапасы)
- . Фармакоэкономикалық әдістер
- . Уровень внедрения фармакоэкономического анализа
- . Фармакоэкономикалық талдауды енгізу деңгейі
- . АВС/VEN-анализ
- . АВС/VEN-анализ
- . Распределение затрат по группам
- . Роль клинического фармаколога в фармакоэкономических исследованиях
- . Фармакоэкономикалық зерттеулердегі клиникалық фармакологтың рөлі
- . Роль клинического фармаколога в фармакоэкономических исследованиях
- . Фармакоэкономикалық зерттеулердегі клиникалық фармакологтың рөлі
- . Один из десяти вопросов, которые необходимо задать для оценки экономического анализа
- ДЗ құны ерекше орын алады, себебі:
- ДДҰ-ның деректері бойынша дәрілік заттардың бағасының өсуінің төрт негізгі себебі
- Денсаулық сақтауды қаржыландыру жүйесін реформалауды және экономикалық шығындарды актуальды ететін объективті себептер:
- Кәсіпорындардың бәсекеқабілеттілігін анықтаудың заманауи әдістерін талдау
- Қазақстан республикасында мал шаруашылығының экономикалық тиімділігін жоғарылату жолдары
- Теміржол автоматика жэне телемеханика жүйелеріне эосж тқб енгізудің экономикалық тиімділігін талдау
“кефир от фудмастер” өнімінің өндіріс технологиясын жақсартуда және қауіпсіздігін қамтамасыз етуде fmea-талдау ғылыми әдістемесінің тиімділігі
В статье представлены результаты анализа технологического производства продукта «Кефир от Фудмастера» АО «Компания Фудмастер», доказана эффективность использова-ния научной методологии FMEA-анализа для снижения причин появления брака и несоответствий в технологии приготовления продукции «Кефир от Фудмастер». В ходе работы был проведен анализ предложенных конструкций и технологий на основе научной методологии FMEA-анализа и выработаны мероприятия по совершенствованию процесса.
Мақалада «Фудмастер ұйымы» АҚ-ның «Кефир от Фудмастер» өнімінің өндіріс технологиясы талданып, өндіріс үрдістерінде сәйкессіздіктер мен ақау туу себептерін төмендету мақсатында FMEA-талдау ғылыми әдістемесін қолдану тиімділігі дәлелденді. Жұмыс барысында ұсынылған конструкция мен технологияларға FMEA-талдау ғылыми әдістемесінің негізінде талдау жүргізілді және үрдістерді жетілдіру үшін іс-шаралар әзірленді.
In article are presented results analysis technological’s production product is proved efficiency using scientifically methodology of FMEA analysis for decrease reasons emergence defects and liscrepancy in technology preparation products «Kefir from Fudmaster». In a course work carried out analysis the offered construction and technonlogy on basis scientific’s methodology of FMEA analysis and developed activity to improve a process.
Фармакоэкономика және клиникалық фармакологтар
Орындаған:Бекмағанбетова Ғ.
Факультет:ЖМ
Курс:5
Тобы:038/1
Тексерген:медицина ғылымдарының
докторы,профессор,жоғары санаттағы дәрігер
Құнанбай Қабден
Дәрілік заттарды қолдану күрделі
мәселе болып табылады:
– Клиникалық
– Экономикалық
– Заңды
– Этикалық
Халықаралық қауымдастық қабылдаған дәрілік заттарды
ұтымды пайдаланудың анықтамасы: «…науқастың
клиникалық жағдайына сәйкес келетін
фармакотерапияны, оның жеке қасиеттеріне сәйкес
келетін дозада, ең төменгі баға бойынша , қажетті
уақыт аралығында жүргізу керек…»
Manadging Drug Supply, 1997
• Қаржылық тұрғыдан алғанда, денсаулық сақтау жүйесі
бюджеттік және ұйымдастырушылық-тарату
жүйелерінің үйлесуі ретінде қарастырылуы
• Экономикалық жағынан алғанда, денсаулық сақтау
жүйесі емдеу нәтижелерін міндетті түрде бағалап,
медициналық көмек көрсету,оның ішінде дәрілік
заттар, медициналық бақылау,стационарлық және
амбулаториялық көмек көрсету процесі ретінде
ұсынылады.
-соңғы нәтижеге түрлі тәсілдермен және түрлі
шығындармен қол жеткізуге болатыны маңызды
Ақшаны басқару керек…
Сенека
Бүкіл әлемде дәрілік заттар-дәрілік
бюджеттің мөлшері мен
идентифифкациясы үшін денсаулық
сақтау жүйесінің бюджеттік
шығындарының экономиясының
басты нысанасы болып табылады.
. Бірақ … заманауи фармацевтикалық технологиялар революциялық емес, инновациялық:
Жаңа ДЗлардың
тиімділігі %% ға артады, ал
бағаның өсуі
кейде бірге, ал
кейде 100 ретке
көбееді.
Көп
жағдайларда
жаңа ДЗ-дың
экономикалық
тиімділігін
дәлелдеу қиын
…
Медицина тарихындағы денсаулыққа
экономикалық пайдасының жалғыз
мысалы: тұмауға қарсы вакцинация
және басқа да вакцинация түрлері.
. Мемлекетпен сұралатын ақпарат
• Клиникалық:
• Эффективтілігі
• Жанама әсерлері
• Енгізу жолдары/қолдану жеңілдігі
• Қарсы көрсеткіштері/ескертулері
• Әсер ету механизмі/интеракциялар
• Клиникалық емес:
• ДЗ бағасы және оның алға жүргізілуіне қажет
бюджет
• Сатылым бюджеті
• «Экономикалық тиімділік» талдауларының нәтижесі
• Науқастың өмір сапасын бағалау
. Экономикалық бағалауды шешім қабылдау элементі ретінде пайдалану
1993 жылдан бастап:
Австралия және Жаңа
Зеландия
• 1995-1996:
Канада
• Онтарио (1991 жылдан бері)және Британдық Колумбия (БК)
• 90 жылдардың соңы:
Еуропа мен АҚШ
• Бельгия, Дания, Финляндия, Франция, Италия, Португалия,
Великобритания (Англия және Уэльс), АҚШ (сақтандыру
компаниялары)
• 2000 -2005:
Норвегия, Шотландия, Швеция, Нидерланды,
сонымен қатар Орталық және шығыс Европа елдері
• Чехия, Эстония, Венгрия, Латвия, Словения, Литва, Ресей
. Еуропадағы фармакоэкономиканың ерекшеліктері
– Скандинавия
елдері. Құзыретті органдар жеңілдетілген
дәрі-дәрмектерді өтеу туралы шешім қабылдағанда
фармакоэкономиканы пайдаланады.
-Франция. Өтеу тек дәрі-дәрмектің тиісті клиникалық
артықшылықтары болса немесе шығындарды төмендетсе ғана
жүзеге асырылады. Өтемақы комитеті (немесе баға белгілеу және
жарнамалық комитеттер) олардан талап етуі мүмкін.
– Италия.Фармакоэкономикалық тиімділігі туралы
деректер дәрілік заттардың бағасы бойынша
келіссөздерде ұсынылуы керек.
– Нидерланды2003 жылдан бастап Нидерланд Үкіметі
фармакоэкономикалық деректерде ДЗ бағасы базалық
шегінен шығып кетсе, өтеу туралы талапқа енгізілуін
талап етеді.
. Еуропадағы фармакоэкономиканың қолдануының ерекшеліктері
Великобритания. Көптеген еуропалық елдерден
айырмашылығы, Ұлыбританияда дәрілік заттарды
фармакоэкономикалық бағалау клиникалық артықшылығын
анықтаумен біріктіріледі. Ұлттық қосалқы клиникалық
жетілдіру институтының (NICE) жүргізетін қос
дипломдылығы дәрігерлер үшін клиникалық нормативтік
құжаттардың негізі болып табылады, бірақ төлемдерді
өтеу туралы шешім қабылдау кезінде пайдаланылмайды.
Ұлыбритания елінің үкіметі ФЭ
зерттеулерінің негізінде
бетаферонның дәлелденген
эффективтілігіне қарамастан, бұл
препаратты қолданысқа енгізуге
мүмкіншілік жоқ екенін айтады.
. Дәрілік препараттың өмірлік циклі
Нарыққа
шығарылуы
Клиника алды
сатысы
Эпидемиологиялық анализ
Аудиторияның
идентификациясы
Ауру құнының анализі
Конкуренттердің
эффективті
шығындарының анализі
Клиникалық
сатысы
Пайдаланудың
экономикалық
артықшылықта
рын іздестіру.
Фармакоэкономи
калық
зерттеулердің
барлық түрлері
Маркетинг
және
сатылым
Қосымша
артықшылықтард
ы іздеу.
Эпидемиологиялық
зерттеулер.
Фармакоэкономика
лық зерттеулердің
барлық түрлері
. Бүгін Қазақстанда
Халық үшін қымбат және тиімді дәрі-дәрмек пен
медициналық көмекке қолжетімділігі өте төмен
Бұл қолжетімділіктің сандық мәндері жоқ
Аорто-коронарлы шунттаудың
қолжетімділігі Қазақстанда АҚШ-қа
қарағанда 100 рет кем, ал Европаның
дамыған елдерінге қарағанда 50 рет
кем.
Гемодиализге мұқтаж науқастардың
жалпы санынан, гемодиализ алатын
адамдар саны белгісіз
Согласно официальной статистике, в период с
2001-2004 годы объем госфинансирования
здравоохранения в РФ увеличился в 1,8 раза ( с
255 до 454 млрд. рублей)
За этот же период объем платных
медицинских услуг увеличился в 2,2 раза, а
расходы населения на лекарства более чем в 1,9
раз. Фактически можно говорить о том, что
финансирование отечественного
здравоохранения на 50-70% осуществляется за
счет самих больных
. Дәрі-дәрмектерді ұтымды пайдалануды реттеу тетіктерінің болмауы пациенттердің артықшылықты санаттарына дәрі-дәрмекпен
– льготалы рецепттермен жүретін өмірлік маңызы
бар ДЗ , барлық ДЗ 50% -дан кемін алып жатыр.
– ТМД елдерінде, соның ішінде Ресейде, жоғары тиімді
және қолжетімді болып нарықтағы ДЗ 12% ғана
саналады.
– Ресей дәріханаларының жалпы тауар айналымында
дәрі-дәрмектердің жалпы санының 44,3% -ы ғана
маңызды дәрі-дәрмекті құрайды.
. Отсутствие механизмов регулирования рационального использования лекарственных средств приводит к образованию дефицита денежных
– жизненно важные препараты составляют менее
50% от всех ЛС, выписываемых по льготным
рецептам
– высоко эффективными и доступными по цене в
странах СНГ, включая Россию, являются только 12%
имеющихся на рынке ЛС
– в общем товарообороте аптек России жизненно
важные лекарственные средства составляют 44,3%
от общего числа медикаментов
. Лекарственные льготы населения России
Около 30% населения России т.е. более
30 миллионов человек пользуется
льготами при приобретении
лекарственных средств при лечении в
амбулаторных условиях, из них
примерно 17 миллионов имеют право
на бесплатное приобретение ЛС, а
остальные – на 50% скидку
Если ½ льготников из общего числа 14
миллионов получают по 1 флакону
Корвалола в месяц, на это в год
тратится 765 млн. рублей – за эти
деньги может пройти курс лечения
препаратом Тромбо АСС 600 тысяч
человек .
. Бүгінгі күні Ресейде шешім қабылдау саласында және ДЛО бағдарламасында және медициналық тағайындауларда емдеу схемаларын
Бір жағынан
дәрігерлер
науқастарға
өздеріне
қажеттінің
бәрін бағасына
қарамастан
бергісі келеді.
Олардың арасында
науқас, ол көбінесе
тиімді емес екенін
түсінбейді және
мемлекет емдеуге
төлегенде, ол
қымбат емес
екенін түсінбейді
Басқа жақтан
денсаулық
сақтау
органдары
арзан нәрсе
ғана бере алады
Мұндай жағдайда, экономикалық
мақсаттылық саясаты медицина
мақсаттарына сәйкес келеді,
фармакоэкономиканы елемеу
әрекеті
. Сегодня в России в области принятия решений и в программе ДЛО и во врачебных назначениях, выборе схем лечения идёт борьба
С одной
стороны
врачи хотят
предоставить
пациентам всё
необходимое,
независимо от
цены
Между ними
больной, который
часто не понимает
точно, что такое
эффективно, а
когда платит за
лечение
государство, он не
понимает, что
такое дорого
С другой
стороны
органы
управления
здравоохранени
я могут
предоставить
только то, что
дёшево
В этой ситуации политика
экономической целесообразности
больше отвечает задачам
медицины, чем попытка
игнорировать фармакоэкономику
. Фармакоэкономика – бұл…
• Зерттеу саласы фармацевтикалық өнімдерді, сервистік
бағдарламаларды қолдануға байланысты адамдардың,
компаниялардың және нарықтардың мінез-құлқына
баға беру болып табылады, олар көбінесе шығыстарды
(инвестицияларды) зерттеуге және осындай
қолданудың салдарына (нәтижелеріне) бағытталған.
• Дәрілік заттар мен дәрі-дәрмектердің клиникалық және
экономикалық артықшылықтарын зерттейтін
денсаулық сақтау экономикасы секторы.
• Денсаулық сақтау жүйесі мен тұтастай алғанда қоғам
үшін нарықты талдау және дәрілік терапия құны.
• Фармакоэкономикалық талдау – салыстырмалы
медициналық және фармацевтикалық құралдардың
экономикалық артықшылықтарын бағалауға мүмкіндік
беретін әдістер мен әдістердің үйлесімі.
. Зерттеу объектілері
• Денсаулық сақтауға жалпы
шығындар
• Белгілі бір ауруға арналған шығындар
(ауру ауыртпалығы)
• Науқасты емдеу шығындары
• Препаратпен емдеу курсының құны
. Фармакоэкономикалық зерттеулердің мақсаты
• Медициналық бағдарламалар мен
дәрілік заттарды экономикалық
бағалау
• Денсаулық сақтау ресурстарын
барынша ұтымды пайдалану бойынша
ұсыныстар әзірлеу
. Медициналық араласулардың шығындар мен артықшылықтары мысалдары
Шығындар
Ұтыс
Тікелей
Экономикалық
Аурухаада орналастыру
Дәрілер,дәкелер және т.б.
Зерттеулер
Персоналдың төлемақысы
Тікелей емес
Жоғалған Жұмыс күндері
Төленбеген жұмыс күндерінің
құны
Көрінбейтін
Ауыру
Қоғамдық көрінісі
Емі қымбат тұратын аурудың алдын алу
Болашақта госпитализацияның алдын алу
Төленетін жұмысқа оралу
Клиникалық
Ауырсынуды, жүрек айнуын, және т.б.
жеңілдету
Көруді, естуді, бұлшық ет күшін жақсарту
және т.б.
Өмір сапасы
Ұтқырлық пен тәуелсіздікті арттыру
Науқастың рөлінен босату
. Примеры затрат и выгод от медицинских вмешательств
Затраты
Польза
Прямые
Экономические
Размещение в большице
Лекарства, повязки и т.д.
Исследования
Зарплата персонала
Непрямые
Потерянные рабочие дни
Ценность «неоплаченной
работы»
Предотвращение заболевания, лечение
которого стоит дорого
Избежание госпитализации в будущем
Возвращение к оплачиваемой работе
Клинические
. Фармакоэкономикалық бағалау
Эффект –бұл,белгілі көрсеткіштермен
көрінетін,пайдалы нәтиже болып табылады .
Егер оны қандай да бір көрсеткіштермен белгнілей
алсақ,бағалауға да болады деген сөз.
. ДЗ эффективтілігі мен оның бағалануы
Шығын
Дәрілік терапия
ЭФФЕКТИВТІЛІК
МЕДИЦИНАЛЫҚ
Уровень АД
ЭКОНОМИКАЛЫҚ
Дәрілік
терапияның
құны
Жай бағалануы
СОЦИАЛЬДЫ
Социальды
адаптация
КОМПЛЕКСТІ
Өмір
сапасы
ИНТЕГРАЛЬДЫ
БАҒАЛАНУЫ
. Негізгі бағалау
Медициналық:
– Нозология
– Дәрілік көмек көрсетудің сатылары
Терминальды сатыдағы онкологиялық аурулар
Ауыру синдромының күші
– Қосымша аурулардың болуы
-Ауыртпалылық факторлардың болуы
Психикалық аурулар
Жүрек қантамыр аурулары Гипертониялық аурулар:
– АҚ деңгейі
– Холестерин деңгейі
. Интегральды (өмір сапасы)
Өмір сапасы – объективті өмір сүру жағдайларын және қоғам мен
жеке адам деңгейінде оларды бағалауды қамтитын теориялық
жүйе.
Өмірдің сапасы мәдени ерекшеліктерге және құндылық жүйесіне,
сондай-ақ мақсаттарға, үміттерге, стандарттарға және
алаңдаушылықтарға байланысты өмірдегі ұстанымын қабылдау
болып табылады.
Өмір сапасы – адам жеке адамның мақсаттарымен,
жоспарларымен, мүмкіндіктерімен және жалпы қолайсыздық
дәрежесімен қоғам өміріндегі өз ұстанымының жеке қарымқатынасы ретінде анықталады. (ВОЗ 2006)
Өмір сүру сапасы – адамның өзі де, өз қоғамында да өзін комфортты
ұстау дәрежесі. (Сенкевич және т.б., 1997)
Ұлыбританияның мемлекеттік
статистикасына сәйкес, ДЗ орташа
өмір сүру ұзақтығына немесе өлімжітімге әсер етпеді
. Фармакоэкономикалық әдістер
(cost minimisation analysis)
(cost effectiveness analysis)
(cost utility analysis)
(cost benefit analysis)
. Уровень внедрения фармакоэкономического анализа
Уровень
ФЭА
Государственный
национальный
Стоимость болезни
Федеральный
Региональный
Стоимостьэффективность
Стоимость-полезность
Стоимость-выгода
Минимизация затрат
Стоимостьэффективность
Местный
Локальный
. Фармакоэкономикалық талдауды енгізу деңгейі
Деңгей
ФЭА
Мемлекеттік
Ұлттық
Ауру бағасы
Федеральды
Региональды
Баға-керектілік
Баға-тиімділік
Жергілікті
Локальды
Шығын минимизациясы
Баға-тиімділік
. АВС/VEN-анализ
Вид клинико-экономического исследования, позволяющий
мониторировать использование материальных ресурсов
лечебного учреждения при осуществлении закупок
лекарственных средств
. АВС/VEN-анализ
Технология проведения АВС/VEN-анализа заключается в
раз-бивке всех закупленных лечебным учреждением
лекарст-венных средств на 3 класса:
А- медикаменты, на которые затрачено до 80% средств;
В- медикаменты, на которые затрачено 10-15% средств;
С- медикаменты, на которые затрачено 5-10% средств
и 3 группы:
V- жизненно необходимые лекарственные средства;
Е- важнейшие лекарственные средства
N- второстепенные лекарственные средства
. Распределение затрат по группам
100%
80%
60%
40%
20%
. Роль клинического фармаколога в фармакоэкономических исследованиях
• Оценка фармакоэпидемиологических данных
• структура лекарственного обращения
• частота развития нежелательных эффектов
• Анализ доказательств в медицине для
конкретного заболевания
• Экспертиза международных и национальных
клинических руководств и рекомендаций,
стандартов лечения конкретного заболевания
• Критический анализ «реальной» клинической
практики
. Фармакоэкономикалық зерттеулердегі клиникалық фармакологтың рөлі
Фармакоэпидемиологиялық деректерді бағалау
дәрілік айналым құрылымы
жағымсыз әсерлер жиілігі
Медицинада белгілі бір ауруға арналған
дәлелдерді талдау
• Халықаралық және ұлттық клиникалық
нұсқауларды және ұсыныстарды, белгілі бір
аурудың емдеу стандарттарын сараптау
• «Нақты» клиникалық тәжірибені сыни талдау
. Роль клинического фармаколога в фармакоэкономических исследованиях
• Разработка критериев безопасности и переносимости
лекарственных средств
• оценка реальной клинической ситуации
• с использованием международного опыта
• анализ причин появления нежелательных эффектов
• Фармакоэкономический анализ стоимости лечения
нежелательного (побочного) эффекта
стоимость лечения самого побочного эффекта
стоимость смены терапии
стоимость удлинения лечения
оценка качества жизни
. Фармакоэкономикалық зерттеулердегі клиникалық фармакологтың рөлі
• Дәрілік заттардың қауіпсіздігі мен төзімділігі
критерийлерін әзірлеу
• нақты клиникалық жағдайды бағалау
• халықаралық тәжірибені пайдалану
• Қажетсіздіктің себептерін талдау
• Қолайсыз (жанама) әсерді емдеу құнын
фармакоэкономикалық талдау
• жанама әсердің өзі емделу құны
• терапияның өзгеру құны
• Ұзарту емдеу құны
• өмір сапасын бағалау
. Один из десяти вопросов, которые необходимо задать для оценки экономического анализа
С чьей точки зрения рассматриваются затраты и
выгоды?
Больной
как можно более быстрое улучшение
Казначейство – скорейшее возвращение граждан к
статусу налогоплательщиков
Фармацевтическая
– использование хотя бы
компания
одного их продукта
Физиотерапевт – отказ от их процедур никогда не будет
экономически эффективным
В экономической оценке не может быть «правильного
ракурса», но нужно четко понимать, чьи затраты и чья
польза учитывались или исключались.
Триша Гринхальх «Основы
доказательной медицины» 2006г.
Средств никогда не бывает достаточно. Для того, чтобы
использовать их рационально, есть способы, но они
везде используются плохо. Поэтому сегодня в России
деньги расходуются на такие виды лечения, которые
совершенно бесполезны.
«Медицина в условиях дефицита
ресурсов: к рациональности и
справедливости»
В.В. Власов
ДЗ құны ерекше орын алады, себебі:
• Олар денсаулық сақтау шығындарының
құрылымында жалақы мен күрделі салымдардан
кейінгі үшінші орынды алады және осы
шығыстардың шамамен 10% -ын құрайды
• ДЗ манипуляциялары жалақы мен капитальды
салымдарға қарағанда оңай жүргізіледі
• Оларды идентифифкациялау мен өлшеу оңайырақ
• Олар тез ( жылына шамамен 15%)
ДДҰ-ның деректері бойынша дәрілік заттардың бағасының өсуінің төрт негізгі себебі
• Ескі арзан дәрілерді жаңа, қымбатқа ауыстыру;
• Дәрілік заттарды қолдануды кеңейту;
• Бұрын тиімді емдеу және алдын-алу шаралары;
болмаған аурулардан жаңа препараттар пайда
болды;
• Қолданыстағы дәрілік заттардың бағасының
өсуі.
Денсаулық сақтауды қаржыландыру жүйесін реформалауды және экономикалық шығындарды актуальды ететін объективті себептер:
• Денсаулық сақтауға жұмсалатын шығындардың
артуы
• Шектеулі денсаулық сақтау ресурстары
• Халықтың қартаюы (дамыған елдерде 2020 жылға
қарай егде жастағы адамдардың саны 13% -дан 17% ға дейін, дамушы елдерде 5% -дан 7% -ға дейін
ұлғаяды)
• Медицинадағы жетістіктер және жаңа емдеу
принциптері ресурстардың артуын талап етеді
Биотехнологияның дамуы
Медициналық препараттардың өндірілуінің жоғарылауы
ДЗ жаңа, эффективті түрлерінің пайда болуы
Кәсіпорындардың бәсекеқабілеттілігін анықтаудың заманауи әдістерін талдау
Рыночные условия хозяйствования обусловливают необходимость регулярного проведения оценки конкурентоспособности предприятия и анализа определяющих ее показателей. Методы оценки конкурентоспособности разнообразны и зависят от цели исследования, возможности получения необходимой исходной информации и субъектов исследования. В статье изложены методы оценки конкурентоспособности предприятий, их преимущества и недостатки. В статье также отмечается, что конкурентоспособность предприятия является, в первую очередь, фактором, определяющим его долговечность на рынке и определяющим уровень удовлетворенности предоставляемыми продуктами и услугами, а также эффективность работы рынка.
Қазақстан республикасында мал шаруашылығының экономикалық тиімділігін жоғарылату жолдары
Ауыл шаруашылығы көптеген елдердің экономикалық дамуында негізгі рөл атқарады. Ауыл шаруашылығының негізгі салаларының бірі мал шаруашылығы болып табылады, ол адам өндіретін барлық өнімнің жартысына жуығын береді. Бұл мақалада мал шаруашылығының экономикалық тиімділігінің өзара байланысы және олардың сыртқы және ішкі факторларға әсері қарастырылған.
Теміржол автоматика жэне телемеханика жүйелеріне эосж тқб енгізудің экономикалық тиімділігін талдау
Рассмотрена экономическая эффективность внедрения электронной системы счета осей на действующие системы железнодорожной автоматики и телемеханики.
The Considered cost-performance of the introducing the electronic system of the count of the axises on acting systems of the railway automation and Telemechanics.